تعریف گرانول پت یا pet چیست؟

گرانول پت

پت (pet) چیست؟

پت مخفف یک نوعی پلاستیک همه کاره اما پیچیده به نام پلی اتیلن ترفتالات (Polyethylene Terephthalate) است. این ماده در سال 1973 توسط شیمیدانی به نام ناتانیل وِیت (Nathaniel Wyeth) با ترکیب اتیلن گلیکول اصلاح شده و اسید ترفتالیک خالص شده به ثبت رسید. به دلیل سهولت تولید، وزن سبک، شفافیت و کارایی و این واقعیت که به راحتی قابل بازیافت است، در بین تولید کنندگان خیلی زود محبوب شد.

پت و پلی اتیلن گاهی اوقات به عنوان پلی استر شناخته می شود و از مونو اتیلن گلیکول (MEG) و اسید ترفتالیک خالص (PTA) ساخته شده که از نفت خام و گاز طبیعی مشتق گرفته می شود.

این دو مشتق نفت خام تحت مجموعه ای از شرایط کنترل شده برای تشکیل یک پلیمر واکنش نشان می دهند. سپس شکل آنها مانند عسل می شود و این پلیمر از طریق یک صفحه قالب اکسترود شده، به رشته های اسپاگتی مانند در آمده و سپس به صورت گلوله برید می شوند. این گلوله ها برای بار دوم کریستالیزه و پلیمریزه می شوند تا استحکام خود را افزایش داده و مواد فرار را از بین ببرند. گلوله های منطبق بر FDA بسته بندی می شوند و برای ساخت ظروف به مبدل های پلاستیکی ارسال می گردند.

پت

چرا استفاده از پت افزایش یافته است؟

پت در سطح جهانی به عنوان یک ماده بسته بندی ایمن و قابل بازیافت برای محصولات غذایی و غیر غذایی شناخته شده است. بسته بندی PET برای کاربردهای متنوعی انتخاب می شود زیرا نشکن، قوی، ایمن و از نظر شیمیایی نیز صد در صد قابل بازیافت بوده و قابل بازگشت به همان چرخه قبلی خود است.

تولیدکنندگان از پت و پلی اتیلن برای بسته بندی محصولات به دلیل پایداری حرارتی، استحکام و شفافیت از آن استفاده می کنند. همچنین به دلیل سبکی که دارد هم هزینه ها و هم انتشار کربن مربوط به حمل و نقل را کاهش می دهد.

خرده فروش‌ها نیز از PET استفاده می‌کنند، زیرا باعث افزایش دید محصول آنها می شود. وزن سبکی که دارد، انباشتن آنها در قفسه ها را تسهیل کرده و کیفیت نشکن بودن آن نیز موجب یکپارچگی محصول شده و همچنین کاهش شکستگی را تضمین می کند.

مصرف کنندگان، PET را انتخاب می کنند زیرا قابل حمل بوده، وزن سبکی داشته و قابلیت آب بندی مجدد برای هیدراتاسیون کارآمد در حین حرکت دارد. از طرف دیگر صد در صد ایمن بوده، همچنین صد در صد قابل بازیافت است.

از نظر محیط زیست نیز دو نکته مهم قابل توجه هستند:

  • بازیافتی ترین پلیمر بسته بندی موجود در هر قفسه ای است.
  • در 10 سال گذشته، بیش از 30 درصد وزن بسته بندی PET کاهش یافته است.

سؤال اینجا است که چرا اغلب بسته بندی های پلاستیکی تبلیغ می شوند که قابل بازیافت هستند؟ چرا بسته بندی تخریب پذیر تبلیغات کمتری دارند؟ پاسخ ساده است: زیرا استفاده از بسته بندی ها بر اساس پت توجیه زیست محیطی و اقتصادی دارند. منطقی است که مواد خام و انرژی موجود در یک بطری پلاستیکی را به دست آورده و بارها و بارها از آن استفاده کرد به جای اینکه از بطری های تخریب پذیر یا غیر قابل بازیافت استفاده کرد. البته نباید ظاهر زیبا و شیک (شبیه شیشه) را نسبت به دیگر انواع مشابه فراموش کرد.

Making shopping bags and water bottles with PET granules

اصطلاح گرانول پت چیست؟

شکل و حالت تولید شده پت، گرانول نام دارد. همان طور که به یخ گفته می شود حالت جامد دارد؛ به pet نیز گفته می شود که حالت گرانولی دارد. این شکل از ماده به شکل و ظاهر پلیمرها نسبت داده می شود. این دانه های پلیمری به گرانول معروف هستند پس به جای اینکه گفته شود دانه های پت، می گویند گرانول پت.

انواع کاربردهای گرانول پت

گرانول پت کاربردهای زیادی دارد و روز به روز مصرف آن در صنایع مختلف رو به افزایش است به طوری که تولید این ماده پلیمری در سطح جهان از 140000 تن در سال 2010 به حدود 213000 تن در سال 2021 رسیده است. برخی از کاربردهای مهم آن عبارت هستند از:

  • ساخت کیسه های خرید و بطری آب؛
  • ساخت ویدئوها؛
  • ساخت ظروف و کیسه ها؛
  • تولید لباس های مقاوم و ضد چروک؛
  • تولید لباس های پزشکی؛
  • ساخت بطری های آب؛
  • ساخت ظروف مایکروویوی؛
  • تولید فرش؛
  • بسته بندی های مواد غذایی مانند کره بادام زمینی و مربا؛
  • ساخت قطعات خودرو مانند روکش صندلی؛
  • استفاده در صنعت ساختمان سازی مثلا به عنوان عایق سقف؛
  • استفاده به عنوان رطوبت گیر در بسته های دارو و بسته بندی هایی مانند کفش.
گرانول پت

خواص گرانول پت و پلی اتیلن ترفتالات

خواص گرانول پت عبارت هستند از:

  • پلیمر کریستالی شکل: این پلیمر، کریستالی شکل است و به صورت شفاف و خالص در دسترس بوده که محافظ سلامتی نیز هست. حتما در قفسه های فروشگاه ها، بطری های براق pet شما را با نمای شیشه ای درخشان به خود جذب کرده اند. کافی است کنار درب بطری یا ته بطری را نگاه کنید علامت اینکه بطری از نوع pet بوده با عدد 1 مشخص شده است.
  • خالص بودن: محصولات pet به دلیل خالص بودن، طعم خوبی دارند و با مقررات بین المللی تماس با مواد غذایی مطابقت دارند.
  • ایمن بودن: اشیاء ساخته شده با pet مانند بطری ها، سخت و تقریبا نشکن هستند؛ بنابراین می توان به راحتی برای نگهداری و حمل و نقل از آنها استفاده کرد. این پلیمر دارای استحکام ضربه ای و کششی بالایی بوده که آن را برای محصولات کربناته، ایده آل می کند.
  • سد خوب: این نوع محصولان نفوذپذیری کمی در برابر اکسیژن، آب و دی اکسید کربن دارند؛ بنابراین یکپارچگی محصولات را با ماندگاری بالایی حفظ می کنند.
  • وزن سبک: هزینه حمل و نقل نسبت به محصولات مشابه کمتر است.
  • بدون نشتی و آسیب: به دلیل عدم وجود خط جوش در پایه تولید، بطری های پت عاری از نشت و آسیب دیدگی هستند.
  • قابلیت بازیافت و قابل انعطاف: پلیمر pet قابل بازیافت بوده و به دلیل انعطاف پذیری می توان آن را به اشکال مختلف تغییر شکل داد.
  • قدرت مقاومت مناسب: محصولات pet در برابر مواد شیمیایی مختلف مثل اسیدها و بازها مقاومت خوبی دارند.
  • تأییدیه ایمنی جهانی: مهم ترین خاصیت و ویژگی pet داشتن تأییدیه ایمنی جهانی است. آژانس های ایمنی FAD به عنوان ایمن برای تماس با غذاها و نوشیدنی ها، این ماده پلیمری را تأیید کرده اند. ایمنی دارویی و پزشکی آن بارها و بارها از طریق مطالعات گسترده، تأییدیه نظارتی و آزمایشی گرفته است.

استفاده از پت و پلی اتیلن در ایران پا به پای بازار جهانی

استفاده از پت و پلی اتیلن در ایران نیز رو به رشد است. شرکت های معروف و با سابقه ای مانند رنگین پلیمر وارد عرصه شده و بهترین ظروف pet را با ویژگی های گفته شده در قسمت قبل تولید می کنند. از طرف دیگر انواع پلی اتیلن را برای تولید به شرکت های دیگر به فروش می رسانند. انواع این پلی اتیلن ها عبارت هستند از پلی اتیلن های سبک، پلی اتیلن های سنگین، پلی اتیلن های خطی سبک و پلی اتیلن با چگالی متوسط.

ظروف pet علاوه بر اینکه سبک بوده؛ ایمنی را نیز به همراه دارند؛ پس استفاده از آنها نسبت به نمونه های مشابه توصیه می شود. از طرف دیگر به محیط زیست کمک کرده و از ظرفی استفاده کرده اید که به چرخه تولید باز می گردد و دوباره می توان از آن در صنایع مختلف استفاده کرد.