محصولات پلیمری در صنایع مختلف جایگاه ویژه ای داشته و در طیف وسیعی از موارد به کار برده می شوند. از همین رو بالا بودن کیفیت این محصولات بسیار حائز اهمیت و مورد توجه خواهد بود.
کامپاند پلمیری در واقع همان مواردی هستند که باعث می شوند تا دوام و مقاومت کالاهای تولیدی بالاتر رود. این کامپاندها در صنایع مختلفی از تولید فیلم های دمشی گرفته تا تولید لوله های فشار قوی کاربرد دارند.
پیش از آن که بخواهید با معروف ترین انواع کامپاند و کاربردهای آن ها آشنا شوید، بهتر است بدانید که این محصولات دقیقا چه هستند و چه کاربردی دارند.
به طور کلی کامپاندها ترکیبی از مواد پلیمری به شمار می روند که از جمله آن ها می توانیم به گریدهای پلی اتیلن و سایر موارد مشابه اشاره کنیم.
این ترکیبات معمولا برای بهبود خواص مکانیکی، حرارتی و فیزیکی کالا به مواد اولیه آن اضافه می شوند. کامپاندها غالبا به صورت گرانول تولید شده و در محصولات پلیمری مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
همانطور که پیش از این گفته شد، کامپاند برای بهبود خواص محصول مورد استفاده قرار می گیرد و از سه جزء اصلی که شامل عامل سازگاری، پایه پلیمری و سایر افزودنی ها می باشد، تشکیل شده است.
در حقیقت خود کامپاندها نیز ابتدا باید به محصولی که دارای پایه پلیمری است اضافه شوند تا قابلیت ادغام با آن را داشته باشند.
در مرحله دوم باید بین محصول و کامپاند سازگاری لازم ایجاد شود، زیرا در غیر این صورت کامپاند نمی تواند به طور یکنواخت و پیوسته در مواد پلیمری پخش شود. در نهایت جزء سوم، افزودنی های مختلفی هستند که به بهبود ویژگی های محصول کمک کرده و یا حتی باعث تغییر رنگ آن می شوند.
ما برای آنکه بتوانیم محصول مورد نظر مان را تولید کنیم، باید ابتدا به پایه های پلیمری آن موادی اضافه کنیم که بتواند خواص تعیین شده را در محصول ایجاد کند.
یکی از رایج ترین و معروف ترین کامپاندهای پلیمری، کامپاندهای پلی اتیلن و پلی پروپیلن هستند. این ترکیبات با توجه به نوع محصول و همچنین صنعت هدف، استفاده های متفاوتی خواهند داشت.
هرچند صنایع زیادی هستند که می توانند از هر دو مورد استفاده کنند، اما به طور کلی کامپاندهای پلی اتیلن با خواص خاصی که دارند معمولا در صنعت خودروسازی، بسته بندی و.. به کار برده شده و کامپاندهای پلی پروپیلنی در صنایعی مانند لوازم خانگی، تولید لوله و.. استفاده می شوند.
کامپاندهای پلی اتیلنی یکی از کاربردی ترین و اصلی ترین انواع کامپاندها هستند که به علت داشتن ویژگی هایی مانند مقاومت در برابر ضربه های مکانیکی و تابش نور خورشید، در تولید لوله های آبرسانی کاربرد گسترده ای دارند.
این ترکیبات علاوه بر داشتن کیفیت خوب، از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه هستند و به راحتی می توانند با بازارهای خارجی رقابت کنند.
مهم ترین گریدهای کامپاند پلی اتیلن به شرح زیر می باشد:
این گروه از پلی اتیلن ها استحکام کششی پایینی داشته و از دیگر ویژگی های شان می توان بخش به قابلیت تجزیه توسط میکروارگانیسم ها و انعطاف پذیری اشاره کرد.
به طور کلی پلی اتیلن های سنگین نسبت به سایر انواع پلی اتیلن، دارای استحکام کششی بالاتری هستند.
در صورتی که کومونومر بوتن نرمال را در فرایند پلیمریزاسیون به اتیلن اضافه کنید، پلی اتیلن سبک خطی به دست خواهد آمد.
این گروه از ترکیبات نسبت به پلی اتیلن های سبک، ویژگی های مکانیکی بهتری دارند. به عنوان نمونه اضافه کردن آن ها به انواع سبک پلی اتیلن ها باعث می شود تا بتوانید فیلم های پلیمری را با مقاومت کششی و استحکام بالاتری تولید کنید.
این گروه از پلیمرهای پلی اتیلنی از نظر دانسیته و ساختار چیزی بین انواع سبک و سنگین می باشند. این ترکیبات دارای ساختار خطی بوده و معمولا برای موارد ویژه ای مانند تولید مخازن بزرگ ذخیره سازی آب و.. به کار می روند.
UHMWPE ها در واقع پلی اتیلن هایی هستند که وزن مولکولی شان چیزی بین ۳ تا ۶ میلیون می باشد. این ترکیبات معمولا برای ساخت لوله های تخلیه پسماند یا لوله های مقاوم برای صنایع نفت و گاز و.. مورد استفاده قرار می گیرند.
کامپاندهای پلی پروپیلنی نیز از دسته کامپاندهای مهم مصرفی برای تولید محصولات پلیمری به شمار می روند که ساختار آن ها به صورت کامپوزیتی می باشد.
این ترکیبات پس از کامپاندهای پلی اتیلنی از دسته رایج ترین و پرمصرف ترین انواع موجود در صنعت به شمار می روند که در موارد مختلفی مانند تولید قطعات خودرو، لوازم خانگی، لوله ها و اتصالات و همچنین وسایل پلاستیکی آشپزخانه مورد استفاده قرار می گیرند.
تولید کامپاندهای پلی پروپیلن از انواع پلی اتیلنی راحت تر می باشد همچنین مقاومت آن ها در برابر اسیدها، الکترولیت ها و حلال های عالی نیز بیشتر است.
علاوه بر آن، در مقایسه با کامپاندهای پلی اتیلنی، ترکیبات پلی پروپیلن معمولا سفت تر بوده و به همین دلیل استحکام بالایی از خودشان نشان می دهند.
بهتر است بدانید که دو مورد از پرکاربردترین لوله های آبرسانی و فاضلاب به کمک کامپاندهای پلی پروپیلن و پلی اتیلن ساخته می شود. این کامپاندها دارای خواصی مانند مقاومت در برابر سایش، پوسیدگی و خوردگی، اتصال محکم، سبکی، مقرون به صرفه بودن و.. می باشند. کامپاندهای مختلف پلی اتیلنی هم معمولا در لوله های سیاه رنگ که به قابلیت تحمل فشار بالا نیاز دارند، استفاده می شود.
این دو کامپاند به علت آن که در برابر خوردگی، فاضلاب سرد و گرم، پوسیدگی، ضربه، یخ زدگی و.. مقاوم هستند، برای تولید لوله های سبز یا سفید به کار برده می شوند.
هر دو نوع از کامپاندهای پلی اتیلن و پروپیلن به طور گسترده در صنایع بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرند. این ترکیبات به علت داشتن خواصی مانند مقاومت در برابر پارگی و جذب کثیفی کم، برای بسته بندی وسایل سنگین نیز مناسب خواهند بود.
کامپاندهای پروپیلن ویژگی دیگری مانند کریستال های شفاف تر نیز دارند که آن ها را برای ارائه دادن محصول بهتر و همچنین بسته بندی مواد غذایی در صنایع مختلف مناسب کرده است.
تولید کف پوش های چوب-پلاستیک نیز از دیگر زیر شاخه های صنعت ساختمان سازی به شمار می رود و برای تولید این محصولات نیز از کامپاندهای پلی پروپیلن یا پلی اتیلن استفاده می شود.
پلی اتیلن ها با مقاومت در برابر ضربه و سایش و همچنین پوشش بالا و پلی پروپیلن ها به علت داشتن مقاومت شیمیایی و عدم ایجاد ترک، برای استفاده در این صنعت بسیار کاربردی خواهند بود.
کامپاندهای پروپیلن و پلی اتیلن به طور کلی در موارد دیگری مانند ساخت قطعات برای صنعت خودروسازی، تولید انواع وسایل بازی در صنایع تولید اسباب بازی، کاربرد در پزشکی برای ساخت تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی و.. نیز مورد استفاده قرار می گیرند.